Ankara Barosu’nun Hayvan Hakları Merkezi’nden Avukat Neşe Özkanoğlu, Pursaklar Belediyesi’nin barınağına yaptığı ziyarette padokların ve beslenme tertibinin yönetmeliğe uygun olmadığını, yerlerde dışkı olduğunu ve paklık kurallarının sağlanmadığını, mama ve su kaplarının boş olması ile büyük, küçük ve yasaklı ırkların padoklara uygun dağılımı sağlanmadığından birtakım köpeklerin reaksiyonsuz bir formda mevte yattığını gözlemledi. Özkanoğlu, türel süreçlerin başlatılacağını belirterek; barınağın veteriner işleri sorumlusu İsa Demir’in gülerek “İstediğiniz yere şikâyet edin, size bilgi vermek zorunda değilim” dediğini aktardı.
Sokak köpeklerine ‘ötanazi’ tartışmalarına neden olan ve kamuoyunda büyük reaksiyon çeken”7527 Hayvanları Müdafaa Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”, 2 Ağustos tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesinin akabinde Niğde ve Altındağ’dan köpek katliamı haberleri geldi. Öte yandan; barınakların durumu da hayvanların yaşaması ve bakımı için uygun değil, bakımevlerinden gelen ihbarlara nazaran; hayvanlar bakımsızlık ve açlıktan birbirlerine saldırıyor.
Pursaklar Belediyesi’ne ilişkin hayvan bakımevi 4 – 8 Ağustos tarihlerinde Ankara Barosu Hayvan Hakları Merkezi tarafından ziyaret edildi. Bakımevini ziyaret eden avukatlar burayı bir “eziyet evi” olarak tanımlarken 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu Uygulama Yönetmeliği uyarınca kurulan bakımevinin, anılan Yönetmeliğin 22-23. unsurlarında tanımlanan şartların neredeyse hiçbirini taşımadığını aktardı.
“Barınak yönetmelik kurallarının neredeyse hiçbirini karşılamıyor”
“Pursaklar Belediyesi’ne ilişkin hayvan bakımevini 04 Ağustos ve 08Ağustos’ta ziyaret ettik. 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu Uygulama Yönetmeliği uyarınca kurulan bakımevi, Yönetmeliğin 22-23. Unsurlarında tanımlanan şartların neredeyse hiçbirini taşımıyor. Yönetmeliğin 22-24. unsurları uyarınca bakımevinde bulunması gerekli olan her hayvan için etolojik gereksinimlerine nazaran kâfi büyüklükte kapalı ve açık bölmeler, karantina kısmı, hasta bakım kısmı, yavrulu anne kısmı, hayvan müşahede kısmı, hayvanların yiyeceklerinin hazırlandığı mutfak kısmı, muayene odası, ameliyat odası yoktu.
“Hayvanların daima sıcakta ve soğukta kalmalarını önleyici önlemler yok”
Yönetmeliğe karşın hayvanların kaldığı alanlar güneş alacak biçimde düzenlenmemiş. Yerinde ve tabanında idrarın birikmesine meydan vermeyecek bir eğim ve hayvanların daima sıcakta ve soğukta kalmalarını önleyici önlemler sağlanmamış. Tellerle bölünen açık alanlarda tel delik aralıkları hayvanların yaralanmalarını önleyecek biçimde yapılmamış.
Köpeklerin konulacağı ünitelere yahut kafeslerine birden fazla hayvanın konulmaması fakat mecburîyet varsa birebir mizaç ile fizikî açıdan yapıları ve güçleri misal hayvanların bir ortaya konulması ve hayvanların birbirlerine ziyan vermesinin önüne geçilmesi gerektiği halde bu kararlar de hiçe sayılmış. Kararlara karşıtlıklar çoğaltılabilir.”
“Bazı hayvanlar reaksiyonsuz duruyor, mevte yatmış”
Padoklarda “yasaklı ırk” olan 15 köpeğin olduğu ve köpeklerin yasak, büyük ve küçük ırk olarak ayrılmaması nedeniyle birbirlerine saldırdıkları, zayıf kalan köepklerin reaksiyonsuz bir formda mevte yattığını söyleyen Özkanoğlu, şunları aktardı:
“Bakımevindeki tabloyu daha da somutlaştırmak gerekirse; bakımevinde -yasaklı ırk tabir edilen köpekler hariç- yan yana toplam 8 bölme(padok) bulunmakta olup, her birinde 7-8 adedinin bir ortada tutulduğu toplam 37 köpek vardır. Bir bölmeye ise irili-ufaklı, küpeli-küpesiz toplam 16 köpek bir ortada koyulmuş olup devamlı formda birbirlerine saldırdıkları, kimi hayvanların köşeye sinmiş biçimde hiç reaksiyon vermeksizin adeta mevte yatmış oldukları görüldü.”
“Hayvanlar bakımsız, zayıf ve bitkin; birbirlerine saldırıyorlar”
Köpeklerin bakımsız, zayıf ve bitkin olduklarını, birbirlerine saldırdıklarını tabir eden avukat Neşe Özknaoğlu, “Köpeklerin bakımsız, zayıf ve bitkin oldukları, göğüs kafesleri ve kalça kemiklerinin beslenme yetersizliğinden ötürü bariz olduğu görüldü. Padoklarda hayvanların tedavi şeması yer almamaktadır. Yan yana sıralı bulunan padokları ayıran tellerin kopuk olduğu ve bu boşluklardan köpeklerin öbür padoklara uzanarak birbirlerine saldırdığı görüldü” dedi.
“Zeminde idrar ve dışkı var, mama ve su yok”
Padokların tabanında idrar ve dışkı olduğunu, su kaplarının boş ya da az ölçüdeki suyun pas içinde olduğunu belirten Özkanoğlu, şunları söyledi:
“Padokların tabanında idrar ve dışkılar bulunmakta. Padoklarda su kaplarının nerdeyse boş olduğu, az ölçüdeki suyun pas içinde bulunduğu görüldü. Mama kabı yahut yerde mama, yemek bulunmamaktadır. Hayvanlara yemek verildiğinde ne kadar aç oldukları anlaşılmıştır. Bakımevinde bulunan 1 işçiden getirdiğimiz kuru mamayı dağıtması rica edilmiş, her hayvanın farklı beslenmesi gerektiği halde işçi mamayı olduğu üzere idrar ve dışkı olan yere fırlattı. Hayvanlar buna karşın dökülen mamaları iştahla yemeye çalışmış ve dökülen mama için birbirleriyle arbede etti. Küçük ırkların ve genç köpeklerin büyük ırklarla birebir padokta tutulması nedeniyle dezavantajlıların suya ve mamaya ulaşımının bulunmadığı görüldü. Yakından görülmesine müsaade edilmeyen alan içerisinde yaklaşık olarak 15 adet yasaklı tabir edilen ırk köpek olduğu, tekrar bakımevi sonları içinde 1 adet Angora Tavşanı ve sayısız kanatlı hayvan olduğu gözlemlendi.
“Yasaklı ırklara eziyet ediliyor”
Yasaklı tabir edilen köpeklerin farklı kafeslerde tutulduğu lakin beton kafeslerin yüksekliğinin dahi 1 metreden ibaret olduğu görülmüştür. Bu hayvanların 2021 yılında yapılan yasa değişikliği ile sahiplenmelerinin yasak olduğu dikkate alındığında, çok uzun vakittir güneş dahi görmeyen küçücük beton kafesler içine kapatılmaları hayvanlara eziyet ve makus muameleye neden olmaktadır. Ayrıyeten bu hayvanların da önünde yiyecek bulunmadığı, kimilerinin su kaplarının boş, kimilerinde ise az ve kirli su bulunduğu gözlemlendi.”
“Barınak veteriner doktoru ‘İstediğiniz yere şikâyet edin, size bilgi vermek zorunda değilim’ dedi”
Barınak işçisinin hiçbir soruyu yanıtlamadığını belirten Özkanoğlu, bahse dair şunları anlattı:
“4 Ağustos tarihli ziyarette bakımevinin tel kapısı zincirlenmiş olup içeride hiç kimse bulunmamaktadır. Hayvanların padoklarda birbirine saldırdığı görülmüş olup, duruma müdahale edecek hiçbir işçi yoktu. 8 Ağustos tarihindeki ziyarette ise bakımevi içerisinde 1 işçi vardı.
“Mevzuat gereği zarurî olduğu halde veteriner tabip yoktu”
Mevzuat gereği zarurî olduğu halde veteriner tabip yeniden yoktu. Ziyaret sırasında vazifeli çalışana sorulan soruların hiçbirine karşılık alınamamış, bu nedenle kendisinden, misyonlu veteriner doktoru araması ve kendisini bakımevine çağırması talep edildi. Bir süre sonra isminin İsa Demir olduğu öğrenilen veteriner tabip, alana bir küme işçi olduğu sav olunan şahıslarla gelmiştir. Misyonlu veteriner tabibe, bakımevinin ilgili yönetmeliğe uygun kurallarda olmadığı, köpeklerin bakımsız ve yetersiz beslenmeden zayıf kaldığı, küpeli ve küpesiz köpeklerin bir ortada kaldıkları, köpeklerin kaldığı alanların pislik içinde olduğu, köpeklerin kaldığı padokların sınıflandırılmasında hiçbir biçimde hastalık, ırk, karakter ve etolojik muhtaçlık ayrımı göz önünde bulundurulmadan karışık biçimde istiflenerek yapıldığı söylenmiş ve nedeni soruldu. Bunun üzerine veteriner doktor ve işçi olduğu argüman olunan bireyler, durumu aydınlatmak ve bizleri bilgilendirmek ismine rastgele bir açıklama yapmamış, sorularımız üzerine gülerek ‘İstediğiniz yere şikayet edin, size bilgi vermek zorunda değilim’ halinde beyanlarda bulundu.
“Hiçbir soruyu yanıtlamadılar, ‘korkumuz yok’ dediler”
Daha sonra da sorularımıza karşılık vermek isteyen ayrıca bir işçisi de zorla susturarak bilgi edinme hakkımıza mani olundu. Hem bakımevinin ilan edilen ziyaret günü olması hem de barodan aldığımız yetki üzerine Hayvan Hakları Merkezi üyesi avukatlar olarak müşahede ve raporlama yapmak üzere geldiğimiz tabir edilmesine karşın, ilgili tabip ve işçi hiçbir soruyu yanıtlamamış ve bu türlü bir sorumlulukları olmadığını, istediğimiz yere şikayet edebileceğimizi, hiçbir dehşetlerinin olmadığını beyan ettiler. Gerekli yasal müracaatların yapılması hedefiyle, her bir ziyaret üzerine katılan meslektaşlarla birlikte tutanak tutuldu.”