Kalp ve damar hastalıkları, hem ülkemizde hem de tüm dünyada ölümlerin en sık görülen nedeni olarak karşımıza çıkıyor. Kalp krizi ise en ölümcül olan hastalıkların başında geliyor. Türkiye’de bu oran Avrupa’ya göre daha fazla. Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Kardiyolog Prof. Dr. Ramazan Özdemir, 29 Eylül Dünya Kalp Günü’nde kalp ve damar hastalıklarının içinde yer alan kalp krizine karşı vatandaşları uyardı.
Özdemir, dünyada her yıl 19 milyona yakın kişinin kalp ve damar hastalıklarından hayatını kaybettiğine dikkat çekerek diyabet hastalarında kalp krizinin daha farklı seyrettiğini söyledi.
KALP KRİZİ BELİRTİLERİ! KALP AĞRISI OLDUĞUNU NASIL ANLARIZ?
Özdemir kalp krizi belirtilerini şöyle anlattı: “Göğsün tam ortasında ağrı, çarpıntı, nefes darlığı, ani şuur kaybıdır. Bilhassa gençlerde mide ağrı, bulantısı ve ekşimesi görülüyor.” Kalp krizinin en kıymetli belirtilerinden birinin ağrı olduğunu ikazında bulunan Özdemir, “Kalbin damarları ile ilgili olan ağrı daha spesifiktir ve bu ağrının aşikâr bir karakteri vardır” diyerek bu ağrıyı şöyle tanım etti: “Eğer yüzde 100 tıkanmamış bir kalp damarında hasta hareket halindeyken ağrı hisseder. Kalbin oksijen gereksinimi artar ve bu çeşit bir ağrı ortaya çıkar.
Ağrı göğsün ortasındadır. Sağda yahut solda değildir. Bu ağrı yanma biçimindeyse, çeneye ve sol kola yanlışsız, sol omuza gerçek yayılır. Yani bir yayılma hali vardır. Ağrı şayet eforla ilgiliyse, yani yüzde 100 tıkanmamış bir damarın ağrısıysa, hasta dinlenme durumuna geçtikten 3 ila 5 dakika sonra ağrı geçer yahut dilaltı ilaçla hasta rahatlar. Ancak bunun daha ileri hali, kalp damarının yüzde 100 tıkanmasıdır. Bu durumda, ağrı tekrar göğsün ortasındadır; sol kol, sol omuz ve alt çeneye yayılır. Beraberinde bulantı, kusma olur. Ağrı yarım saatten uzun sürer. Ağrı sırt bölgesini de kaplar. Bu üzere bir ağrı, tipik kalp krizi ağrısıdır.”
‘GİZLİ KALP KRİZİ’NE DİKKAT!
Diyabet hastalarının yüzde 30‘unda kalp krizinin rastgele bir ağrı olmadan ortaya çıktığına işaret eden Özdemir, “(Sessiz kalp krizi), ‘Gizli kalp krizi‘ dediğimiz formda kendini gösterebilir. Bilhassa bu hastalara dikkat etmek lazım” dedi.
KALP KRİZİNDEN KORUNMANIN FORMÜLÜ
Kalp krizinde risk faktörlerine dikkat çeken Özdemir, “Risk faktörlerin başında sigara geliyor. Bilhassa hareket etmek son derece değerli, zira hareketsizlik metabolik sendrom durumuna neden oluyor ve bu durum kiloyla bir arada kalp damar hastalıklarını beraberinde getiriyor. Tekrar diyabeti denetim altına almamız koşul. Hipertansiyon kalp ve damar hastalıklarına yer hazırlıyor.
Özellikle hazır, işlenmiş, katkı unsurlu besinler ve şekerli besinleri kullanmamamız gerekiyor. Genetik faktörler olsa bile değiştirilebilir risk faktörlerini yok ettiğimizde kalp ve damar hastalıklarını yüzde 50’ye kadar düşürebiliriz. Bu durum erkekler, bayanlar, yaşlı ve gençler için de geçerli. Çok hareket, az yemek ve risk faktörlerini tedavi etmek kalp ve damar hastalıklarının üstesinden gelmenin bir metodu. Bilhassa ağır spor olmamakla birlikte hafif spor yapmalarını ve yürüyüş yapmalarını öneririm.”
40 YAŞ KRİTİK
Herhangi bir ebeveyni 50 yaş altında kalp krizi geçirenlerin risk altında olduğunun altını çizen Özdemir, “Kişide bu risk faktörleri mevcut ise başka riskleri azaltması çok kıymetlidir. Sigara içiyorsa sigarayı bırakacak, tansiyonu, şeker hastalığı, kolesterol yüksekliği varsa bunlar kesinlikle denetim altına alınmalıdır. Bu şahıslar 40’lı yaşlarda kesinlikle kontrolden geçsinler” teklifinde bulundu.
NASIL BESLENİLMELİ?
Özdemir, kalp-damar hastalarına mümkün olduğunca sebze meyve yüklü beslenmeleri, yağlı yiyeceklerden uzak durmaları teklifinde bulundu.